អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ១ គ្រប់គ្រងជំងឺបែបណាពេលមិនស្រួលខ្លួន?

១. ការគ្រប់គ្រងជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ១ ប្រែប្រួលបែបណាពេលអ្នកជំងឺមិនស្រួលខ្លួន?

យើងជាអ្នកជំងឺទឹកទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ១ ក៏មិនខុសពីអ្នកផ្សេងទៀតដែរ គឺអាចឈឺ ឬមិនស្រួលខ្លួន នៅពេលណាមួយមិនខាន។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី ដោយសារតែឥទ្ធិពលពីជំងឺ រាងកាយយើងអាចធ្វើឲ្យកើនឡើង ឬធ្លាក់ចុះកម្រិតជាតិស្ករនៅក្នុងឈាមបាន។ យើងក៏មានវិធីខ្លះដែលត្រូវធ្វើ ដើម្បីរក្សាកម្រិតជាតិស្ករនៅក្នុងឈាមឲ្យស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងបានផងដែរ។
កម្រិតជាតិស្ករនៅក្នុងឈាមអាចនឹងពិបាកក្នុងការទស្សន៍ទាយខ្លាំងណាស់នៅពេលដែលយើងឈឺ ឬមិនស្រួលខ្លួន។ យើងមិនអាចដឹងទេថា ជំងឺនោះនឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ការគ្រប់គ្រងជំងឺទឹកនោមផ្អែមរបស់យើងយ៉ាងដូចម្ដេចដែរ។ ដូចនេះហើយ វាជាការសំខាន់ណាស់ដែលយើងត្រូវពិនិត្យកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមញឹកញាប់ជាងធម្មតា នៅថ្ងៃដែលយើងមានជំងឺ និងកែតម្រូវកម្រិតអាំងស៊ុយលីនបើចាំបាច់។
នៅពេលយើងមានជំងឺ ដូចជាផ្ដាសាយ ក្ដៅខ្លួន ឬជំងឺផ្សេងទៀត ទោះមាន ឬមិនមានគ្រុនក្ដៅក៏ដោយ រាងកាយនឹងត្រូវការថាមពលបន្ថែម ដើម្បបីប្រឆាំងនឹងមេរោគ ហើយវាអាចធ្វើឲ្យរំខានដល់សកម្មភាពអាំងស៊ុយលីនដែលយើងចាក់។
កោសិកាយើងអាចនឹងត្រូវការអាំងស៊ុយលីនបន្ថែមដើម្បីធ្វើការ ឬត្រូវការអាំងស៊ុយលីនតិចដើម្បីធ្វើការ។ ការញ៉ាំអាហារ ផឹកទឹក និងចាក់អាំងស៊ុយលីន គឺចាំបាច់ខ្លាំងណាស់ នៅពេលដែលយើងមិនស្រួលខ្លួន។
ប្រសិនបើកោសិកាមិនអាចទទួលបានថាមពលគ្រប់គ្រាន់នោះទេ ឬមិនមានអាំងស៊ុយលីនគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីជួយឲ្យជាតិស្ករចូលក្នុងកោសិកា រាងកាយរបស់យើងនឹងបំបែកជាតិខ្លាញ់ និងសាច់ដុំដែលនៅក្នុងខ្លួន ដើម្បីផ្ដល់ជាថាមពល។ ដំណើរការដូចនេះ វានឹងផលិតជាសំណល់ ដែលហៅថាសេតូន (Ketones) ដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងនៅពេលដែលមានចំនួនច្រើន។
បើសិនការកើនឡើងជាតិស្ករមិនបានទទួលការព្យាបាល ជាតិសេតូននឹងវិវត្តន៍ទៅមុខ ហើយអ្នកជំងឺអាចនឹងកាន់តែឈឺខ្លាំង ដោយសារបញ្ហា Diabetic Ketoacidosis (DKA) ទោះបីជាមិនមានជំងឺអ្វីផ្សេងក៏ដោយ។

២. តើយើងត្រូវត្រៀមខ្លួនយ៉ាងម៉េចខ្លះ?

ការដឹងវិធីគ្រប់គ្រងស្ថានភាពជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ១ នៅពេលយើងឈឺ គឺអាចការពារយើងពីបញ្ហាធំៗមួយចំនួន និងផលវិបាកផ្សេងៗបាន។

គោលដៅនៃការថែរទាំនៅពេលឈឺរួមមាន៖

ការពារកុំឲ្យបាត់បង់ជាតិទឹក
ការពារកុំឲ្យមាន បញ្ហា Ketoacidosis (កម្រិតជាតិស្ករ និងជាតិសេតូនច្រើននៅក្នុងឈាម)
ការពារពីបញ្ហាធ្លាក់ចុះកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមទាប (Hypoglycaemia)

៣. យើងអាចសម្គាល់ជាតិសេតូនបានយ៉ាងដូចម្ដេច?

ទាំងនេះ គឺជារោគសញ្ញាខ្លះៗ ដែលយើងគួរដឹងនៅពេលជាតិសេតូនក្នុងឈាមត្រូវរាងកាយផលិតឡើង៖

ខ្យល់ដង្ហើម ធុំក្លិនដូចអាល់កុល
កម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមឡើងខ្ពស់
បត់ជើងតូចញឹកញាប់
ស្រេកទឹកគ្រប់ពេល
នឿយហត់ខ្លាំងជាងធម្មតា
ឈឺក្រពះ
ប្រែប្រួលចង្វាក់ដង្ហើម
វង្វេងវង្វាន់
សន្លប់
មានអារម្មណ៍ថាមិនស្រួលខ្លួន

វិធីដែលល្អបំផុត គឺធ្វើតេស្តមើលជាតិសេតូន ដោយប្រើបន្ទះតេស្តមើលជាតិសេតូនក្នុងឈាម។ យើងប្រហែលជាមិនមានបន្ទះតេស្ត និងម៉ាស៊ីនមើលជាតិសេតូនក្នុងឈាមនៅផ្ទះនោះទេ។ ដូចនេះយើងគួរទៅមន្ទីរពេទ្យ ឬគ្លីនិកឯកជនដើម្បីអាចធ្វើតេស្តដោយឧបករណ៍ទាំងនោះបាន។

៤. យើងគួរធ្វើម៉េចនៅពេលមិនស្រួលខ្លួន?

សូមធ្វើតាមគោលការណ៍ណែនាំទូទៅខាងក្រោមនេះពេលដែលយើងមានជំងឺ៖

មិនត្រូវឈប់ចាក់អាំងស៊ុយលីនដាច់ខាត
កម្រិតអាំងស៊ុយលីនប្រហែលជាអាចនឹងត្រូវការបង្កើន ឬបន្ថយ អាស្រ័យលើកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាម (BG) និងអាហារដែលបានញ៉ាំ។
សូមបង្កើនការពិនិត្យមើលជាតិស្ករក្នុងឈាមរៀងរាល់ ៣ ទៅ ៤ម៉ោងម្ដង បើសិនជាមានបន្ទះតេស្តគ្រប់គ្រាន់។
បើសិនជាមិនអាចធ្វើការតេស្តកម្រិតជាតិស្ករនៅក្នុងឈាមនៅផ្ទះបានទេ សូមទៅពិនិត្យនៅមន្ទីរពេទ្យដើម្បីអាចទទួលបានការធ្វើតេស្តទៀងទាត់។
ផឹកទឹកឲ្យច្រើន និងត្រូវប្រាកដថាបានញ៉ាំអាហារត្រឹមត្រូវ។
ព្យាបាលគ្រុនក្ដៅ

ការពិនិត្យរកមើលជាតិសេតូននៅក្នុងទឹកនោម ឬឈាម គឺជារឿងចាំបាច់។ ការបន្ថែមអាំងស៊ុយលីនជាទូទៅគឺមានសារសំខាន់ណាស់ក្នុងការគ្រប់គ្រងកម្រិតជាតិស្ករនៅក្នុងឈាម (លើកលែងតែជំងឺបង្កឲ្យធ្លាក់ចុះកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាម)។

ករណីយើងឡើងជាតិស្ករនៅក្នុងឈាមដោយគ្មាន ឬមានសេតូនតិចតួច យើងត្រូវ៖

– ចាក់អាំងស៊ុយលីន ៥ ទៅ ១០% នៃកម្រិតប្រើប្រចាំថ្ងៃសរុប ដោយប្រើអាំងស៊ុយលីនមានសកម្មភាពខ្លី ឬលឿន ហើយត្រូវធ្វើបែបនេះរៀងរាល់ ២ ទៅ ៤ម៉ោងម្ដង។

ករណីយើងឡើងជាតិស្ករនៅក្នុងឈាមដោយមានសេតូនក្នុងកម្រិតមធ្យម ឬច្រើន យើងត្រូវ៖

–ចាក់ អាំងស៊ុយលីន ១០ ទៅ ២០% នៃកម្រិតប្រើប្រចាំថ្ងៃសរុប ដោយប្រើអាំងស៊ុយលីនមានសកម្មភាពខ្លី ឬលឿន និងត្រូវធ្វើបែបនេះរៀងរាល់ ២ ទៅ ៤ម៉ោងម្ដង។

ក្នុងករណីយើងមានអាការៈក្អួត នេះជាសញ្ញានៃការធ្លាក់ចុះកម្រិតអាំងស៊ុយលីន និងបញ្ហា Diabetic Ketoacidosis (DKA) ហើយ។ សូមពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យជាបន្ទាន់ ឬទៅកាន់មន្ទីរពេទ្យភ្លាមៗ។