១. អត្ថប្រយោជន៍ដែលអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមទទួលបានពីការធ្វើសកម្មភាព និងហាត់កីឡាក្រៅផ្ទះ

• ការ​ហាត់ប្រាណ​សំខាន់ណាស់​សម្រាប់​គ្រប់គ្នាទាំង​សុខភាពផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្ត។ ជាក់ស្ដែង​ចំពោះអ្នកមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ១(T1D) គឺ​កាន់តែសំខាន់​ទៅទៀត ដើម្បីជួយគ្រប់គ្រងជាតិស្ករក្នុងឈាមឲ្យ​កាន់តែល្អប្រសើរឡើង។
• ចង់​ដឹង​ពី​ឥទ្ធិពលនិង​គុណប្រយោជន៍​ដែល​អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ១(T1D)ទទួលបានពីការហាត់ប្រាណ កាន់តែ​លម្អិត​សូម ចុចទីនេះ
• ការដែលមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ១(T1D) មិន​គួរជាហេតុផល​ហាត់កីឡា​មិន​បាន​នោះទេ។ ទម្លាប់​ហាត់ប្រាណ និងលេងកីឡាក្រៅផ្ទះ ​អាច​ជួយ​ឲ្យ​ពួកគេ​ជួបមិត្តភក្ដិថ្មី ស្គាល់​កន្លែង​ថ្មី​ ​ទទួល​អារម្មណ៍​ប្លែក​ និងអាចស្វែងយល់​ពីមជ្ឈដ្ឋាន​ខាងក្រៅ​ថ្មីៗថែមទៀតផង។
• ការរៀបចំទុកមុនបានល្អ និងការយល់ដឹងពីអ្វីដែលត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ន ពិតជា​អាចជួយ​ឬការពារ​គ្រោះថ្នាក់​ជា​យថាហេតុ​​ដល់​អ្នក​ជំងឺ​ឲ្យ​ពួកគេកក់ក្ដៅនិង​មាន​អារម្មណ៍​សប្បាយ​ដូចអ្នកឯទៀតដែលមិនមានជំងឺអ៊ីចឹង។

២. អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ១ គួររៀបចំអ្វីខ្លះ​ឲ្យ​ មុនចេញទៅហាត់ប្រាណ?

• បើនៅសាលា គួរប្រាប់​គ្រប់គ្នា​ពិសេសលោកគ្រូ/អ្នកគ្រូ និងមិត្តភ័ក្ដិ​ របស់កូនៗថាគេមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ១ (T1D) ។ ត្រូវប្រាកដក្នុងចិត្តថាមានអ្នក​ចាំជួយគេបាន​ពេលដែល​កម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមចុះទាបឬឡើងខ្ពស់។
• ដើម្បី​ស្វែងយល់បន្ថែម​ពីជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ១(T1D) អ្នក​គួរតែប្រាប់កូនៗឲ្យជួយ​​ណែនាំ​អ្នក​ជិតដិតទាំងនោះ​ឲ្យ​ស្គាល់​ពី​គេហទំព័រ ឬ​ទំព័រហ្វេសបុក HelloType1​ ។
• រំលឹកកូនៗឲ្យតេស្តកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមឲ្យបានទៀងទាត់​មុនចាប់ផ្ដើមនិង​ក្រោយ​ពេលលេង កីឡា។
• គួររៀបចំ​អាហារសម្រន់​ឲ្យកូនៗ បម្រុងទុក​សម្រាប់ពេលឃ្លាន
• ក្រៅពី​អាហារសម្រន់គួរ​ត្រៀម​ភេសជ្ជៈ​មក​ជាមួយ​ដែរដូចជា​ ទឹកដែលមានជាតិរ៉ែ​សម្រាប់អ្នកលេងកីឡាឬទឹកដូង
• ក្រៅពី​ចំណីចំណុក​ហូបចុក ត្រូវប្រាកដថាកូនៗ​បានយកកញ្ចប់ត្រៀមពេលចុះជាតិស្ករ​ ​ Hypo​​​ Kit ដើម្បីព្យាបាលពេលចុះ​ជាតិស្ករនិងកញ្ចប់សម្ភារៈ​​សង្គ្រោះបឋមមកជាមួយ។
• គួរ​ប្រាប់កូនឲ្យពាក់ស្រោមជើងធ្វើពីកប្បាស​ និង ស្បែកជើង​កីឡា​ល្មមជើង (មិនចង្អៀតពេក)។
• ចំពោះ​រយៈពេល​​ហាត់ប្រាណ បើ​ហាត់យូររាងកាយ​អាចត្រូវការ​ថាមពល(កាបូអ៊ីដ្រាត)​កាន់តែច្រើន ហើយ​កម្រិតចាក់អាំងស៊ុយលីនដែលត្រូវចាក់​អាច​ថយចុះ។ ករណី​នេះ ​សូមពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញដែលកំពុងតាមដានការព្យាបាល​ឲ្យ​បាន​ច្បាស់មុនសម្រេចចិត្ត​ថាកូនៗ​ត្រូវ​ហាត់កីឡារយៈពេល​ប៉ុន្មាននាទីឬប៉ុន្មានម៉ោង​ទើប​ល្អ​សមស្របតាមសុខភាពរាងកាយ​។
• សូមរក្សាអាំងស៊ុយលីនក្នុងសីតុណ្ហភាពសមស្របតាមការណែនាំ។ ចង់ដឹង​ការណែនាំ​លម្អិត​ចុច ទីនេះ
• បើអាកាសធាតុក្ដៅ សូមឲ្យកូនៗលាបក្រែមការពារកំដៅថ្ងៃ និងពាក់មួកបើចាំបាច់ ស្លៀកសម្លៀកបំពាក់ឲ្យបានសមរម្យ កុំរឹតតឹងពេក​ដើម្បី​     ស្រួលធ្វើចលនារាងកាយ​និង​ដកដង្ហើម។
• បើអាកាសធាតុត្រជាក់ គួរស្លៀកពាក់​ឲ្យ​បាន​ច្រើនជាន់​ដើម្បី​បន្ថយភាពត្រជាក់​និង​រក្សាកម្ដៅរាងកាយកុំឲ្យចាញ់រងា។
• ប្រាប់កូនៗឲ្យប្រុងប្រយ័ត្នឲ្យមែនទែន​ចំពោះសញ្ញាថយចុះ ឬកើនឡើងជាតិស្ករក្នុងឈាមជាពិសេសនៅពេលហាត់ប្រាណយូរ។ សូមអានបន្ថែមពីការគ្រប់គ្រងពេល ជាតិស្ករថយចុះក្នុងឈាម និងជាតិស្ករកើនឡើងក្នុងឈាមនៅទីនេះ។

៣. ក្រោយពីហាត់ប្រាណ អ្នកជំងឺ​ត្រូវធ្វើអ្វីខ្លះ?

• ត្រូវ​តេស្ដជាតិស្ករមើលថាតើសកម្មភាពទាំងនោះបណ្ដាល​ឲ្យ​កម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមពួកគេប្រែប្រួល​យ៉ាងណាដើម្បីកំណត់និងកម្រិត​បរិមាណ​អាំងស៊ុយលីនដែលត្រូវចាក់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ​បំផុត។
• ត្រូវ​ពិនិត្យជើងកូនៗរកមើលថាមានសញ្ញាមួយចំនួនដូចជា ការឈឺចាប់ ពងទឹក ក្រហាយ មុត ឬរបួសណាមួយ​ឬអត់។
• ត្រូវ​​លាងសម្អាត ជើងកូនៗឲ្យ​បានស្អាត ​ជូត​ឲ្យ​ស្ងួតល្អ ​ហើយលាបឡេពីលើបើចាំបាច់ដើម្បីការពាររបួស។
• បើជើងឡើងហើមឬ​តឹង​ខុសប្រក្រតី​ឲ្យគេគេងដាក់ជើងឲ្យខ្ពស់ឬត្រាំជើងក្នុងទឹកក្ដៅឧណ្ណៗ។
• ករណីមាន​របួស ២ថ្ងៃហើយ ​នៅ​តែ​អត់ជាសះវិញ សូម​ទាក់ទងទៅគ្រូពេទ្យ​ភ្លាម។
• ក្រោយ​ហាត់ប្រាណ ឬ​បញ្ចេញ​សកម្មភាព​រាងកាយ​​ជាតិស្ករក្នុងឈាមអាចបន្តធ្លាក់ចុះ​ ចន្លោះ​ពី ៦ម៉ោង ទៅ ១៥ម៉ោង។ បើកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមនៅតែបន្ដធ្លាក់ចុះក្រោយពេលហាត់ប្រាណ គួរបន្ថយបរិមាណអាំងស៊ុយលីនដែលត្រូវចាក់មុននិងក្រោយហាត់ប្រាណ។ សូមទាក់ទងទៅកាន់គ្រូពេទ្យដើម្បីប្រឹក្សាពីស្ថានភាព​រាងកាយ​ជាក់ស្ដែង​ បន្ថែម។

៤. ចំណុចសំខាន់ផ្សេងទៀត អ្នកជំងឺគួរដឹង​អំឡុង​ពេលហាត់ប្រាណ

• ការហាត់ប្រាណ​ឬ​លេង​កីឡា​បែងចែកទៅតាម​ប្រភេទ កម្រិតស្រាល​ធ្ងន់ និង​រយៈពេល​ដែលហាត់(សូមមើលក្នុងតារាងខាងក្រោម)
• គួរដឹង​ពី​បរិមាណអាំងស៊ុយលីននៅសល់ក្នុងខ្លួន(គិតពីពេលចាក់អាំងស៊ុយលីនចុងក្រោយបំផុត)
• អាហារ​និង​ពេលវេលាញ៉ាំចុងក្រោយ​បំផុត
• កម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមមុនពេលហាត់ប្រាណ(ជាធម្មតា​ ចន្លោះពី៧​ – ១០mmol/L ឬ ១២៦ –១៨០ mg/dL)
• ភាពរឹងមាំ នៃរាងកាយរបស់កូនៗ​កម្រិតណា

• អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ១ គ្រប់គ្នា ​មាន​សកម្មភាព​រាងកាយ ហាត់ប្រាណ ឬ​ត្រូវការបរិមាណ​ អាំងស៊ុយលីន​មិន​ដូចគ្នាទេ ដូច្នេះ​គួរ​តាមដាន​និងជួយឲ្យពួកគេ​ដឹង​ពីតម្រូវការ​រាងកាយ​ផ្ទាល់ខ្លួន​ជា​ការ​ប្រសើរបំផុត។
• ជារឿងធម្មតាទេដែលមានការឡើងចុះកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមពេលកំពុង​ហាត់ ឬ​ក្រោយពេលហាត់ប្រាណ។
• ពន្យល់ប្រាប់កូនឲ្យអនុវត្ត ​ពិសោធ​ និងកត់ត្រាទុកដើម្បី​ដឹង​ពី​បម្រែបម្រួល​រាយកាយ ពិសេស​ជាតិស្ករ​ក្នុង​ឈាម​ពេលកំពុង​ហាត់ ក្រោយ​ហាត់ ឬ​ការ​បញ្ចេញ​សកម្មភាព​នានា​ផ្សេងទៀត​នៅខាងក្រៅ​ផ្ទះ។
• នាំកូនទៅពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យឲ្យបានជាប់ជាប្រចាំ។
• ពួកគេ​នឹង​ដឹងពី​ការ​រក្សា​តុល្យភាព​កម្រិត​ជាតិ​ស្ករ​ក្នុង​ឈាម ​ពី​ការ​ហាត់ប្រាណ ដែល​បាន​ទាំង​អត្ថប្រយោជន៍​ចំពោះ​សុខភាព​និង​ភាពសប្បាយរីករាយ​ បើ​បានហាត់កីឡាឬធ្វើសកម្មភាព​ ​ជាមួយ​មិត្តភ័ក្ដិ ឬ​ជា​ក្រុម។