
Thông tin T1D
Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe
Về chúng tôi
Đái tháo đường típ 1 và sức khỏe tinh thần của bệnh nhân
Biên tập: 21.07.2025
1. Mối quan hệ giữa bệnh đái tháo đường típ 1 và sức khỏe tinh thần của người bệnh
Việc cân bằng cuộc sống khi sống chung với đái tháo đường típ 1 có thể trở nên khó khăn. Vì đây là bệnh lý mạn tính, người bệnh cần quan tâm, chăm sóc bản thân một cách thường xuyên. Điều này dễ dẫn đến những căng thẳng. Vấn đề là, khi người bệnh trong trạng thái lo lắng và căng thẳng kéo dài, không chỉ tinh thần mà sức khoẻ thể chất cũng sẽ bị giảm sút.
Khi căng thẳng, cơ thể sẽ tiết ra các hormone stress, từ đó làm gan tăng sản xuất glucose vào máu. Ở người bệnh đái tháo đường típ 1, sự gia tăng glucose này đồng nghĩa với việc cơ thể cần nhiều insulin hơn để duy trì kiểm soát mức đường huyết. Nếu tình trạng này thường xuyên lặp lại và kéo dài, sức khoẻ tổng thể có thể bị ảnh hưởng, khi sức khoẻ tinh thần đi xuống gây tác động xấu đến sức khoẻ thể chất, và ngược lại, tạo thành một vòng lẩn quẩn khiến người bệnh mệt mỏi cả về thể chất lẫn tình thần.
Trong bài viết này, mời bạn cùng tìm hiểu về mối liên hệ giữa bệnh đái tháo đường và sức khoẻ tinh thần, cùng với đó là cách hữu ích giúp bạn thoát khỏi vòng xoáy này, lấy lại sự cân bằng cuộc sống và sống khoẻ chung với bệnh đái tháo đường.
2. Những điều nào có thể khiến người bệnh đái tháo đường cảm thấy căng thẳng?
Hãy cùng khám phá những trạng thái tâm lý mà người bệnh đái tháo đường có thể trải qua nhé!
Nhiều người bệnh đái tháo đường thường lo lắng không biết làm thế nào để kiểm soát tốt tình trạng bệnh và hạn chế các biến chứng. Việc phải liên tục theo dõi và điều chỉnh đường huyết bằng việc duy trì tiêm insulin và lên kế hoạch ăn uống cẩn thận có thể trở thành áp lực cho bất kỳ người bệnh nào.
Những lúc như vậy, việc chối bỏ thực tế đang xảy ra, cảm thấy thất vọng hoặc thậm chí tức giận với bản thân vì bệnh tình sẽ chỉ làm bản thân thêm căng thẳng. Những cảm xúc tiêu cực như khó chấp nhận chính mình, đổ lỗi cho người xung quanh hay lo lắng quá mức dần dần lấy đi năng lượng, khiến cơ thể mệt mỏi, tinh thần kiệt sức và kéo theo nhiều vấn đề tâm lý khác.
Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng, tình trạng mệt mỏi do đái tháo đường sẽ trở nên tồi tệ hơn một khi người bệnh không quan tâm đến sức khoẻ thể chất, tinh thần, đời sống xã họi và cảm xúc của bản thân. Do vậy, sống chung với đái tháo đường nên là một hành trình dài cần sự kiên trì và chăm sóc bản thân mỗi ngày.
Chăm sóc yêu thương bản thân có thể là việc khó khăn đối với người bệnh đái tháo đường típ 1, nhất là khi người bệnh thường có những suy nghĩ không tích cực về bản thân và tình hình bệnh. Điều này khiến việc duy trì thái độ sống lạc quan, duy trì kết nối với người thân xung quanh và cởi mở trao đổi với các bác sĩ khó khăn hơn.
3. 8 lời khuyên giúp cải thiện sức khoẻ tinh thần người bệnh đái tháo đường
Hãy nghỉ ngơi: Mặc dù không thể lơ là trong việc quản lý bệnh đái tháo đường nhưng đôi khi bạn xứng đáng được nghỉ ngơi để tái tạo lại năng lượng cho bản thân để tiếp tục cuộc hành trình dài hơi này.
Dành thời gian chăm sóc bản thân: Hãy cho phép bản thân có thời gian tận hưởng các hoạt động mà mình yêu thích. Điều này giúp bạn có không gian để giải phóng cảm xúc và những suy nghĩ lo lắng về sức khoẻ.
Theo dõi đường huyết thường xuyên hơn để nhận thức tốt hơn về bệnh: Khi càng có nhiều dữ liệu về chỉ số đường huyết của bản thân, dù là cao, thấp hay trung bình, bạn sẽ càng hiểu rõ hơn về cơ thể và tình trạng sức khoẻ của mình. Nếu việc theo dõi đường huyết thường xuyên làm bàn cảm thấy căng thẳng, đừng ngại trao đổi với bác sĩ để tìm ra giải pháp phù hợp, giúp việc kiểm soát đường huyết nhẹ nhàng hơn. Đôi khi chỉ cần ai đó lắng nghe trò truyền cũng có thể giúp bạn giải toả nhiều vấn đề ảnh hưởnng đến sức khoẻ tinh thần.
Hãy trò chuyện: Hãy chi sẻ và mở lòng với gia đình, bạn bè khi bản thân đang trong căng thẳng. Điều này có thể giúp bạn cảm thấy khuây khoả và suy nghĩ tích cực hơn về bệnh đái tháo đường típ 1 cũng như trạng thái tinh thần của bản thân. Không chỉ vậy, việc sẻ chia cũng giúp những người thân yêu của bạn tìm ra cách có thể hỗ trợ bạn kiểm soát đái tháo đường típ 1 tốt hơn. Một số người bệnh đái tháo đường típ 1 sẽ nhờ đến sự giúp đỡ của người thân để nhắc nhở tiêm insulin và ăn uống đúng giờ giấc. Nếu bạn muốn chủ động hơn, bạn cũng có thể cài đặt lời nhắc trên điện thoại.
Thực hiện những thay đổi nhỏ: Hãy trao đổi với bác sĩ điều trị về những điều chỉnh nhỏ trong thói quen hằng ngày để giảm bớt căng thẳng. Nếu có thể, bác sĩ sẽ đề xuất những lựa chọn như sử dụng công nghệ trong kiểm soát đái tháo đường típ 1 (dùng máy tiêm insulin tự động hoặc theo dõi đường huyết liên tục) để bạn cảm thấy an tâm và bớt căng thẳng trong quá trình kiểm soát bệnh.
Thay đổi góc nhìn của bạn: Đúng là đôi khi sống chung với đái tháo đường típ 1 đòi hỏi bạn từ bỏ một vài thói quen trước đây. Tuy nhiên, những thứ bạn từ bỏ có thể trở thành những chiến thắng nhỏ và niềm vui mới trên hành trình chăm sóc sức khoẻ của mình. Ví dụ, nếu bạn muốn ăn vặt hoặc ăn đồ ngọt để cảm thấy dễ chịu hơn, bạn vẫn có thể làm điều đó. Bạn chỉ cần nhớ hãy kiểm tra lượng đường trong máu thường xuyên, tiêm insulin khi cần thiết và duy trì những hoạt động thể dục nhẹ nhàng, mọi thứ vẫn sẽ trong tầm kiểm soát.
Hãy kết nối cộng đồng: Việc tìm kiếm và tham gia các nhóm hoặc diễn đàn trực tuyến dành cho người bệnh đái tháo đường típ 1 sẽ giúp bạn cảm thấy bớt cô đơn, học hỏi thêm kinh nghiệm, mang lại cho bạn cảm giác được hỗ trợ và tiếp thêm sức mạnh để bạn tiếp tục cố gắng. Việc chia sẻ với mọi người giúp bạn vững vàng hơn để tiếp tục kiểm soát bệnh và chăm sóc sức khoẻ tâm lý một cách tốt nhất.
Tìm đến các phương pháp trị liệu tâm lý: Nếu bạn thấy mọi việc quá sức, đừng ngại tìm đến bác sĩ, chuyên gia tâm lý hoặc bác sĩ tâm thần kinh. Họ có thể giúp bạn tháo gỡ những khó khăn về mặt tinh thần và đồng hành cùng bạn tìm ra cách tốt nhất để đối mặt với bệnh đái tháo đường. Đối mặt với những áp lực trong cuộc sống đôi khi làm bạn cảm thấy bản thân phải giải quyết quá nhiều vấn đề. Nhưng chính việc chấp nhận đối diện, yêu thương chăm sóc bản thân và học cách sống chung với bệnh sẽ là chìa khoá quan trọng nhất giúp bạn mạnh mẽ hơn mỗi ngày.
4. Dù có khó khăn, hãy tin vào chính mình nhé!
Với nhiều người, hành trình kiểm soát bệnh đái tháo đường típ 1 giúp họ thêm bản lĩnh, kiên cường và luôn sẵn sàng đối diện với những khó khăn trong cuộc sống.
Điều này có thể không hề dễ dàng. Bạn sẽ cần dành nhiều thời gian, sự kiên nhẫn và quan trọng nhất là chấp nhận cũng như tìm hiểu thật kỹ về tình trạng sức khoẻ của mình. Những căng thẳng lo lắng cứ lặp đi lặp lại có thể khiến bạn mệt mỏi, nhưng bạn cũng có thể dùng khoảng thời gian ấy để nghỉ ngơi, đối diện với những áp lực căng thẳng, tái tạo năng lượng tích cực mới và cảm thấy nhẹ nhàng hơn để tiếp tục bước đi trên hành trình.
Việc chấp nhận bệnh sẽ dễ dàng giúp bạn vượt qua những thăng trầm khi sống chung với nó. Khi nhận diện được những lo lắng và căng thẳng, bạn có thể học được cách đối mặt với vấn đề để kiểm soát nó. Hãy cố gắng nâng cao kiến thức và nhận thức của mình về bệnh để kiểm soát bệnh một cách tốt nhất. Bạn sẽ đạt được mục tiêu kiểm soát tốt bệnh đái tháo đường típ 1. Chắc chắn bạn sẽ làm được. Hãy tin vào chính mình bạn nhé!