
Thông tin T1D
Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe
Về chúng tôi
Sức mạnh ngôn ngữ có ý nghĩa thế nào đối với người bệnh đái tháo đường típ 1?
Biên tập: 21.07.2025
1. Lời nói từ người xung quanh sẽ là nguồn động viên lớn
Một phần quan trọng trong quá trình chăm sóc và đồng hành cùng người bệnh mạn tính như đái tháo đường típ 1 đó chính là giao tiếp. Nhân viên y tế và người thân chăm sóc đóng vai trò rất lớn trên hành trình của người bệnh. Không chỉ chăm sóc sức khoẻ, họ còn có thể hỗ trợ tinh thần cho người bệnh đái tháo đường. Sức khỏe tinh thần của người bệnh đái tháo đường típ 1 có thể được cải thiện khi người thân và các nhân viên y tế nhận thức rõ ràng về tầm quan trọng của ngôn ngữ và việc giao tiếp.
Người bệnh đái tháo đường típ 1 có thể từng bước cải thiện được chất lượng cuộc sống nhờ những lời động viên, quan tâm mà những người xung quanh sử dụng. Giao tiếp chân thành có thể trở thành nguồn khích lệ, tiếp thêm động lực cho người bệnh để giúp họ tuân thủ kế hoạch điều trị và đạt được mục tiêu sức khoẻ của mình.
2. Dừng việc đổ lỗi và làm người bệnh thấy xấu hổ về bản thân
Đái tháo đường típ 1 là một bệnh lý phức tạp, bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố. Những thay đổi do bệnh đôi khi không thể giải thích và dự đoán trước được. Do vậy, sẽ tốt hơn nếu các nhân viên y tế và người thân chăm sóc không đổ lỗi hoặc khiến người bệnh cảm thấy mặc cảm về bệnh tình của mình khi gặp phải các vấn đề như: tăng đường huyết hoặc những biến chứng. Thay vào đó, nên giúp đỡ, yêu thương, đồng cảm, thấu hiểu và không phán xét về tình trạng của người bệnh, từ đó đồng hành cùng người bệnh trên chặng đường dài phía trước.
Ví dụ:
thay vì "Đáng lẽ bạn nên ăn uống lành mạnh hơn"
hãy nói "Đôi khi mắc sai lầm cũng chẳng sao. Hãy trao đổi tìm ra lựa chọn cho chế độ ăn uống tốt hơn trong tương lai nhé”
Đây là một cách tốt mà người xung quanh có thể làm để hỗ trợ người bệnh. Những lời nói khiến người bệnh cảm thấy mặc cảm về bản thân cũng có thể làm giảm sự tự tin của họ, gây ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần cũng như khiến việc duy trì lượng đường trong máu ở mức ổn định trở nên khó khăn.
Để giúp người bệnh tự tin hơn về bản thân, người xung quanh nên chọn cách trò chuyện lấy người bệnh làm trung tâm, xoá bỏ rào cản của bệnh, chẳng hạn như hạn chế nhấn mạnh “người mắc đái tháo đường típ 1”. Hãy sử dụng các cụm từ có thể khiến người bệnh cảm thấy dễ chịu và được tiếp thêm sức mạnh thay vì đánh gục họ. Họ là những người có thể vượt qua căn bệnh đái tháo đường của chính mình.
3. Thể hiện sự đồng cảm và thấu hiểu
Một cách khác để giúp đỡ người bệnh đái tháo đường là thể hiện sự đồng cảm và thấu hiểu với họ. Sự đồng cảm là yếu tố cốt lõi cần cân nhắc khi trò chuyện với người bệnh đái tháo đường. Nhân viên y tế làm việc trong lĩnh vực chăm sóc và tiếp xúc người bệnh đái tháo đường típ 1 có thể muốn tìm hiểu thêm về các vấn đề liên quan đến sức khỏe thể chất và tinh thần mà người bệnh đang phải đối mặt hàng ngày.
Cảm nhận của người bệnh về các y bác sĩ có thể thay đổi rất nhiều nếu các bác sĩ, y tá chia sẻ những điều ấm áp và khiến họ cảm thấy được quan tâm. Thay vì nói "Bạn cần kiểm soát lượng đường trong máu của mình tốt hơn", hãy thử nói "Tôi hiểu việc kiểm soát mức đường huyết là một thử thách khó khăn nhưng chúng tôi ở đây để giúp bạn tìm ra giải pháp tối ưu". Chỉ một sự thay đổi nhỏ trong cách dùng từ cũng có thể cho người bệnh thấy rằng bác sĩ đang muốn giúp đỡ, hướng dẫn và hỗ trợ họ vượt qua những thử thách khi sống cùng bệnh.
4. Cung cấp sự hỗ trợ rõ ràng và tích cực
Chăm sóc người bệnh đái tháo đường típ 1 đòi hỏi bạn cần phải thực hiện rất nhiều công việc trong ngày như đo đường huyết, tiêm insulin và lựa chọn thực phẩm phù hợp. Các nhân viên y tế và người thân chăm sóc nên đưa ra những hướng dẫn rõ ràng và lời khuyên tích cực thay vì những nhận xét và câu hỏi vô ích, có tính miệt thị.
Thay vì nói rằng "Bạn đang tiêm insulin không hiệu quả", bạn có thể cải thiện cảm xúc và tinh thần của người bệnh bằng cách nói "Chúng ta hãy cùng điều chỉnh liều lượng insulin để ổn định mức đường huyết nhé”. Cách này sẽ khuyến khích mọi người hợp tác cùng nhau và mang đến cho người bệnh cơ hội được tham gia vào quá trình chăm sóc sức khỏe của bản thân.
5. Khuyến khích người bệnh đặt câu hỏi và trò chuyện cởi mở
Để người bệnh đái tháo đường típ 1 cảm thấy thoải mái khi đặt câu hỏi và bày tỏ nỗi bận tâm của mình, bác sĩ và người thân cần tạo được không gian giao tiếp cởi mở. Đây là một điểm quan trọng giúp hỗ trợ người bệnh tốt hơn. Người chăm sóc và nhân viên y tế có thể tích cực thúc đẩy việc giao tiếp song phương.
Đừng chỉ đoán những việc người bệnh biết hoặc cảm nhận. Thay vào đó, hãy hỏi "Bạn có câu hỏi gì về kế hoạch điều trị của bản thân không?" hoặc "Bạn cảm thấy thế nào về kế hoạch kiểm soát bệnh đái tháo đường của mình?". Cách tiếp cận này sẽ xây dựng tinh thần làm việc nhóm và đảm bảo người bệnh đái tháo đường típ 1 luôn được lắng nghe.
Phong trào #Sức_mạnh_ngôn_ngữ đã thực hiện một số nghiên cứu trong cộng đồng người bệnh đái tháo đường và nhận thấy tầm quan trọng của việc giao tiếp một cách tích cực, cởi mở..
6. Ghi nhận những cố gắng
Sống chung với bệnh đái tháo đường típ 1 là một hành trình kéo dài suốt đời với những trở ngại cũng như thành công. Một nền tảng tốt có thể tạo ra sự khác biệt to lớn. Việc ghi nhận những thành công và cố gắng của người bệnh sẽ giúp nâng cao lòng tin cũng như ý thức về giá trị bản thân của người bệnh theo cách lâu dài và hỗ trợ cho những thành công của họ. Những người chăm sóc và làm việc cùng người bệnh đái tháo đường hãy cố gắng ghi nhận và khen ngợi những thành tích mà người bệnh đạt được, bất kể lớn hay nhỏ.
Ví dụ, nếu người bệnh giữ được mức đường huyết trong phạm vi mục tiêu suốt cả tuần, hãy nói với họ rằng "Tôi rất ấn tượng với những nỗ lực của bạn trong việc kiểm soát mức đường huyết . Sự cố gắng của bạn thật đáng trân trọng!". Được nghe những lời tốt đẹp như vậy có thể khiến người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn và đây là cách hỗ trợ tinh thần rất tốt cho người bệnh đái tháo đường. Người bệnh sẽ thấy nhẹ nhõm hơn khi có thể tự chăm sóc bản thân hoặc thậm chí cả những người xung quanh. Những hành động tốt đẹp của bạn mang lại rất nhiều giá trị cho người khác đấy.
7. #Sức_mạnh_ngôn_ngữ là một "tuyên bố sống"
Những cuộc trò chuyện cởi mở với cách dùng từ phù hợp là một trong những "trợ thủ" đắc lực giúp mọi người xung quanh giao tiếp hiệu quả hơn với người bệnh đái tháo đường típ 1.
Cách nói chuyện thể hiện sự đồng cảm, không kỳ thị, có chủ đề rõ ràng, cởi mở, tích cực và thể hiện được sự công nhận của mọi người có thể cải thiện sức khỏe thể chất, tinh thần cũng như cảm xúc của người bệnh đái tháo đường típ 1. Bằng cách lựa chọn các từ ngữ một cách khôn ngoan và cung cấp sự hỗ trợ liên tục, chúng ta có thể giúp người bệnh đái tháo đường típ 1 đối mặt với tình trạng mạn tính này một cách tự tin và kiên cường hơn, từ đó cải thiện được chất lượng cuộc sống.
Việc giao tiếp rất quan trọng với người bệnh đái tháo đường. Để sống khỏe hơn cùng bệnh, mọi người phải cùng nhau tìm ra giải pháp.