1. Thức ăn có vai trò gì đối với sức khoẻ? Carbohydrate là gì?

Thực phẩm rất quan trọng trong cuộc sống, cung cấp cho cơ thể những dưỡng chất cần thiết để duy trì sức khỏe.

Trong thức ăn hằng ngày có ba nhóm dưỡng chất chính là carbohydrate, đạm (protein) và chất béo: 

• Carbohydrate: nguồn năng lượng chính cho não bộ và cơ thể. 

• Đạm: giúp hỗ trợ quá trình phát triển và tự phục hồi các mô cơ thể. 

• Chất béo: cung cấp năng lượng cho quá trình tăng trưởng và các hoạt động thể chất. 

Ngoài ra còn có các nhóm dưỡng chất khác như vitamin và khoáng chất giúp điều hoà chức năng cơ thể, duy trì một cơ thể khoẻ mạnh. 

Bên cạnh bổ sung dưỡng chất từ thức ăn, chúng ta cũng cần uống nhiều nước để cung cấp đủ lượng nước cho cơ thể. 

Đọc thêm

2. Hiểu rõ về carbohydrate để giữ mức đường huyết ổn định

Sống chung với đái tháo đường không đồng nghĩa với việc phải loại bỏ hoàn toàn carbohydrate. Điều quan trọng là biết cách tính toán lượng carbohydrate phù hợp, lựa chọn loại carbohydrate tốt và hạn chế những loại carbohydrate không tốt dễ làm tăng đường huyết.

Carbohydrate tốt có trong rau củ quả, rau xanh là nguồn carbohydrate tự nhiên, làm lượng đường trong máu tăng từ từ.

Carbohydrate xấu như đồ ngọt, thức uống có đường sẽ khiến lượng đường trong máu tăng lên rất nhanh.

Bằng cách tính toán và cân bằng giữa lượng carbohydrate nạp vào cơ thể, lượng insulin sử dụng và mức độ hoạt động thể chất, bạn có thể thoải mái thưởng thức các món yêu thích mà vẫn kiểm soát được đường huyết. 

Carbohydrate có trong các loại thực phẩm nào?
– Ngũ cốc và các loại tinh bột như cơm, mì, khoai tây, bí ngô hoặc khoai môn…
– Sữa và các sản phẩm từ sữa như sữa bò, sữa đậu nành…
– Trái cây như đu đủ, xoài, dứa, dưa hấu hoặc cam…
– Các loại rau củ không chứa tinh bột như cà tím, cà chua, dưa chuột, rau lá xanh hoặc nấm
– Đồ ăn và thức uống chứa đường như nước ngọt, nước ép trái cây, sữa đặc, kẹo, bánh ngọt, khoai tây chiên… Tuy nhiên, đường trong các loại thực phẩm này rất nguy hiểm, có thể khiến lượng đường trong máu của bạn tăng rất nhiều và nhanh!

3. Chỉ số đường huyết (Glycemic Index-GI) của thực phẩm

Sau khi ăn, thời gian để cơ thể chuyển hóa carbohydrate và giải phóng glucose vào máu sẽ khác nhau, tùy thuộc vào loại carbohydrate có trong thực phẩm đó. 

Một số nguồn thực phẩm chứa carbohydrate làm đường trong máu tăng lên nhanh chóng, trong khi một số khác lại làm mức đường huyết tăng từ từ.

Chỉ số đường huyết phản ánh tốc độ và mức độ làm tăng lượng đường trong máu của thực phẩm.

Thực phẩm có chỉ số đường huyết cao (GI cao) sẽ làm tăng lượng đường trong máu trong khoảng thời gian nhanh hơn so với thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp (GI thấp).

Bảng dưới đây sẽ giúp bạn biết được chỉ số đường huyết của một số loại trái cây và rau củ phổ biến với người dân Việt Nam:

Loại màu vàng – nên ăn nhiều (GI thấp)
Loại màu cam – ăn vừa phải
Loại màu đỏ – hạn chế ăn hoặc cần dựa trên khẩu phần được khuyến nghị (GI cao) 

Ngoài việc xây dựng chế độ ăn uống cân bằng với lượng carbohydrate, đạm và chất béo, bạn cũng có thể giữ cho lượng đường trong máu ở mức mục tiêu bằng cách:

– Đo đường huyết thường xuyên (lý tưởng là 4 lần/ngày)
– Tập thể dục 30 phút mỗi ngày!
– Tiêm đúng liều insulin vào đúng thời điểm mỗi ngày.
– Lên kế hoạch ăn uống lành mạnh dựa trên lượng carbohydrate phù hợp do bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị.

4. Điều cần ghi nhớ

Thực phẩm đóng một vai trò không thể thiếu trong quá trình kiểm soát bệnh đái tháo đường. Người bệnh đái tháo đường không chỉ cần quan tâm đến loại thực phẩm cơ thể nạp vào mà còn cần chú ý đến khẩu phần ăn. Ăn quá nhiều hoặc quá ít cũng đều không tốt cho sức khỏe của người bệnh đái tháo đường. Vì vậy, bạn nên đảm bảo ăn đủ và đúng khẩu phần để cung cấp chất dinh dưỡng và giúp cơ thể phát triển khỏe mạnh.

Không phải tất cả các loại carbohydrate đều có hại. Các nguồn carbohydrate tốt như rau củ quả có thể làm tăng lượng đường trong máu một cách từ từ và có lợi cho sức khỏe. Mặc khác, cần tránh các loại đồ uống và thực phẩm có nhiều đường vì chúng sẽ khiến lượng đường trong máu tăng lên nhanh chóng.

Bên cạnh chế độ dinh dưỡng, duy trì vận động thể chất đều đặn mỗi ngày là yếu tố quan trọng giúp kiểm soát đường huyết hiệu quả. Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày sẽ giúp người bệnh duy trì sức khỏe tốt hơn.

Cuối cùng, hãy trao đổi với bác sĩ  để nhận được những lời khuyên, hướng dẫn hữu ích để kiểm soát bệnh hiệu quả giúp đảm bảo kiểm soát tốt đái tháo đường và duy trì chất lượng cuộc sống.